रत्नागिरी (जिल्हा) नगर वाचनालय हे फक्त रत्नागिरीतीलच नव्हे तर महाराष्ट्रातील एक सांस्कृतिक केंद्र आहे. वाचनालय गेली 189 वर्षे वाचकांची वाचन तृष्णा भागवीण्याचे कार्य करत आले आहे. तसेच वाचनालयाचे उद्दिष्ट व सामाजिक बांधिलकी जपत रत्नागिरीचा सांस्कृतिक वारसा जपण्याचे कार्य प्रामाणिकपणे करत आले आहे.

       यासाठी वर्षातून किमान 14 ते 15 सांस्कृतिक कार्यकम वाचनालयात घेतले जातात. यामध्ये सुप्रसिद्ध साहित्यिकांच्या तसेच स्वतःचा विशिष्ठ ठसा उमटवलेल्या व्यक्तिमत्वांच्या व्याख्यानांचे, मुलाखतीचे आयोजन वाचनालयात केले जाते. त्याच बरोबर समाजात, आर्थिक जगतात वेळोवेळी घडणाऱ्या ठळक घडामोडींवर प्रकाश झोत टाकणारे माहितीपर कार्यक्रम , वैद्यकीय-शैक्षणिक क्षेत्रातील तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन, त्याचबरोबर संगीत मैफल, विविध बाल शिबीर, ग्रंथ प्रदर्शने यांचे आयोजन केले जाते.

       या कार्यक्रमांना वाचनालयाला सुजाण नागरिकांचा नेहमीच उदंड प्रतिसाद लाभतो. वाचनालय बालवाचक तसेच गुणवंत विध्यार्थी याच्यासाठीही विविध उपक्रम राबवत असतो. त्यालाही मुलांकडुन उत्स्फूर्त प्रतिसाद लाभतो.